२०८२ साल सशक्त सोच र सार्थक प्रयासको यात्रामा प्रेरणा बनोस् – नववर्षको शुभकामना सहित वर्ष २०८२ को प्रारम्भ मात्र पात्रोमा नयाँ अंकको आगमन होइन, यो समयचक्रको अनन्त प्रवाहमा चिन्तन, चरित्र र चेतनाको पुनर्जागरणको द्योतक हो। हामी युगान्तकारी मोडमा उभिएका छौं, जहाँ पुरातन मानसिकताको जङ्गाल फोड्दै, नवचेतनाको आलोकमा अगाडि बढ्न आवश्यक छ। ‘सशक्त सोच’ भन्ने अवधारणा केवल बौद्धिक विलास होइन, यो दृष्टिकोण, धैर्य, आत्मावलोकन र दिगो उद्देश्यसँग अन्तरसम्बद्ध शक्तिको संयोजन हो।
यस सोचले अल्पकालीन आकर्षणभन्दा पर, दीर्घकालीन उद्देश्यमा केन्द्रीकृत रहन्छ। विचारको समृद्धि बिना कार्यको शुद्धता सम्भव हुँदैन। व्यक्तिको विचारशक्ति बलियो भए, उसले सिर्जना गर्छ, नेतृत्व गर्छ, र परिवर्तनको मार्ग प्रशस्त गर्छ। त्यसैले, २०८२ लाई सशक्त बनाउने पहिलो पूर्वशर्त भनेको आफ्नो सोचको संरचनालाई आत्मसमीक्षा र आत्मविकासको पाटोबाट पुनः परिभाषित गर्नु हो। सोचको सशक्तता आत्मानुशासन, आत्मपरिष्कार र आत्मप्रेरणाको त्रिकोणीय आधारमा अडिएको हुन्छ। यही आधारबाट नै सशक्त सोच उदय हुन्छ, जुन सम्पूर्ण वर्षभरको मार्गदर्शक हुन्छ।
भनिन्छ महान मानिस त्यो हो जसले गल्ति गर्नेलाई माफी गरी दियोस्
विगतमा भएका कमीकमजोरी को समीक्षा गरोस्
गलत गर्नेलाइ एकान्तमा सल्लाह दिवोस्
र नयाँ उमङ्ग का साथ अगाडी बढोस्।
आजको युग केवल औद्योगिक प्रगतिमा सिमित नरही, मानसिक एवं प्रविधिक क्रान्तिको शिखरमा उभिएको छ। सूचना प्रवाह, डिजिटल सम्पर्क, कृत्रिम बौद्धिकता र आर्टिफिसियल इन्टेलिजेन्सजस्ता विषयवस्तुहरूले वर्तमानको आकार निर्धारण गरिरहेका छन्। तर यिनको प्रयोग सशक्त सोचबिना भयो भने, त्यो आत्मघाती बन्न सक्छ। वर्ष २०८२ लाई सशक्त वर्ष बनाउने चाहना केवल आकांक्षा होइन, सुदृढ रणनीतिका साथ परिकल्पित कार्ययोजना हो। प्रविधिको प्रयोगसँगै मानवीय मूल्यको सन्तुलन राख्न सक्नुपर्छ। सोचले प्रविधिलाई साधन बनाउँछ, तर प्रविधिले सोचलाई साध्य बनाउँछ भन्ने भ्रम घातक हो। नैतिक मूल्यको क्षय हुँदै जाँदा सामाजिक समरसता, आपसी विश्वास र परम्परागत सम्बन्धहरू विघटन भइरहेका छन्। यस्तो अवस्थामा सशक्त सोचले चिन्तनशील मूल्य पुनःस्थापनाको माध्यम बन्नुपर्छ। सोचको सशक्तता मूल्यमा आधार राख्दछ; जब सोच केवल परिणाममुखी नभई प्रक्रिया निष्ठ पनि हुन्छ, तब त्यसले परिवर्तनलाई न्यायोचित बनाउँछ।
२०८२ लाई सशक्त वर्षको रूपमा स्थापित गर्न चाहने हो भने, नेतृत्वको भूमिका अब केवल राजनीतिक सीमाभित्र सिमित रहन सक्दैन। अबको नेतृत्व विचारक, दृष्टिकोण सम्पन्न, सामाजिक सहकार्यप्रति उत्तरदायी, र नीतिगत पारदर्शितामा अडिग हुनुपर्छ। नेतृत्व केवल सत्ताको सञ्चालक नभई, विचारको सञ्चारक हुनुपर्दछ। सशक्त सोचले नेतृत्वलाई कर्तव्यप्रति सचेत, उत्तरदायित्वप्रति प्रतिबद्ध र नीति–निर्माणप्रति समर्पित बनाउँछ। जब नेतृत्व सोचबाट प्रेरित हुन्छ, तब राष्ट्र जागृत हुन्छ; जब सोच नेतृत्वबाट टाढिन्छ, तब राष्ट्र भ्रमित हुन्छ। २०८२ मा शिक्षाको स्वरूप पुनःकल्पना गर्न आवश्यक छ जहाँ विद्यार्थी ज्ञानसिद्ध मात्र नभई चिन्तनशील, आलोचनात्मक विश्लेषक र उद्यमशील बन्न सकोस्। सोचमा रचनात्मकता, नेतृत्वमा पारदर्शिता र योजनामा व्यवहारिकता नहुञ्जेल कुनै पनि विकास सशक्त रूपमा स्थापित हुन सक्दैन। यही सोचले अब युवा पुस्तालाई केवल रोजगारी खोज्ने होइन, अवसर सिर्जना गर्ने क्षमतासम्म पुर्याउनुपर्छ।
‘सशक्त सोच, सशक्त वर्ष’ केवल एक नारामात्र होइन, यो जीवनशैली, कार्यशैली र भविष्यशैली हो। यसले आत्मविकासदेखि सामाजिक रूपान्तरणसम्मको समस्त मार्ग चित्रण गर्दछ। जब सोच समर्पित हुन्छ, तब श्रम प्रबुद्ध हुन्छ; जब श्रम अनुशासित हुन्छ, तब परिणाम प्रभावकारी हुन्छ। यही कारण हो कि सोचलाई प्राथमिकता दिनुपर्ने आवश्यकता अत्यन्त गम्भीर र यथार्थपरक छ। आजको सन्दर्भमा सोचको सशक्तता नै राष्ट्रको अस्तित्वको रेखांकन हो।
अन्तः
2082 ले ल्याओस् नयाँ आशा, नयाँ प्रेरणा र नयाँ सम्भावना – मेराे शुभकामना सहित वर्ष २०८२ सशक्त तब मात्र बन्नेछ, जब हाम्रा निर्णयहरूमा विवेक, हाम्रा कर्ममा समर्पण र हाम्रा व्यवहारमा निष्ठा रहनेछ। अबको मार्ग सजिलो छैन, तर सोच बलियो छ भने सम्भावना अपार छ। यसै विश्वास, संयम र साहसका साथ हामीले यो वर्षलाई केवल पाना होइन, परिवर्तनको दस्तावेज बनाउनु छ। सशक्त सोचले मार्ग प्रशस्त गर्छ, ऊर्जा दिन्छ, र भविष्य निर्माण गर्छ। त्यसैले, २०८२ लाई सशक्त बनाउने हाम्रो सबैभन्दा बलियो हतियार हाम्रो सोच हो जसलाई हामी अब चेतनशीलताको अनुशासनमा सशक्त बनाउँदै लैजानुपर्छ पनी।
प्रकाश बहादुर चन्द
पञ्चेश्वर गा पा ०४ बैतडी
