बैतडी – जिल्लाको प्रसिद्ध धार्मिक अध्यात्मिक साँस्कृतिक पुरातात्विक उन्नतिको धरोहर मात्र नभएर ऐतिहासिक पर्यटकीय दुष्टिकोणले महत्वपूर्ण स्थल पञ्चदेवल शिव धाम सप्तदेवल मन्दिर सदरमुकाम खलंगा गढी बाट करिब दुई किलोमिटर रहेको छ ।
पञ्चदेवल शिव धाम सप्तदेवल वि.स. २०६४ सालमा पुरातात्विक विभागमा रामशाहपथ काठमाडौँ दर्ता भएको हो ।
सुदुरपश्चिम प्रदेशको पहाडी जिल्ला बैतडी जिल्लाको दशरथचन्द नगरपालिका वडा नम्बर ४ देवलहाट मा स्थित प्रसिद्ध ऐतिहासिक धार्मिक संस्कृति तथा पर्यटकीय स्थल पञ्चदेवल शिव धाम सप्तदेवल मन्दिर ऐतिहासिक र धार्मिक महत्व बोकेको क्षेत्र हो।
सुदुरपश्चिम प्रदेश कै एक महत्वपुर्ण धार्मिक स्थलको रूपमा समेत यस क्षेत्रलाई चिनिने गरेको छ द्धापरयुगमा पाण्डवहरु वनवासमा रहेको समयमा घुमफिर गर्दै देवलहाट भएको स्थानमा बास बस्न आई पुगेका र उनिहरूले यस स्थानमा शिवलिङ्गको स्थापना गरी शिवको मन्दिर बनाइएको किंवदन्ती छ ।
यस पवित्र स्थललाई पञ्चदेवल भनिए पनि यहाँ सातवटा देवलहरू छन्।
पाण्डवहरुले बनबासको समयमा यस मन्दिरलाई एकै रातमा निर्माण गरेको हु भन्ने ऐतिहासिक अभिलेख भएको बुद्धिजीवी तथा बुढापाकाहरुले भन्दै आई रहेको किम्बदन्ती छ ।
यो मन्दिर पाँच पाण्डवहरुले निर्णय गरेको हुनाले यस मन्दिरको नाम पञ्चदेवल रहन गएको हो । हाल हुलाक टिकट प्रसारण हुन बाँकी छ ।मासिक रुपमा संक्रान्ति,पुर्णिमा, शिवरात्री, नवरात्री हरुमा नित्य पूजा गर्ने गरिन्छ ।
वर्तमान शिवालयहरुमा मासिक रुपमा पुजाआजा गर्न देवलहाटमा भट्ट परिवारका पुजारी र मार्कण्ड परिवारका भण्डार बाट नियमित रूपमा पुजाआजा गारिदै आएको छ । बर्षमा एक पटक लाग्ने महाशिवरात्रि पर्वमा धुमधामका साथ महाशिवरात्रि शिवको नाम ॐ नम: शिवाय उच्चारण गरिन्छ ।
यहाँको देवलसंग सम्बन्धित शिलालेख ताम्रपत्र आदि जस्ता पुरातात्विक प्रमाणहरू अभाव कारण यी देवलहरूको निर्माण कहिले भएको हो सोका बारेमा स्पष्ट भन्न सकिने अवस्था छैन ।
धार्मिक तथा सांस्कृतिक दुष्टिकोणले मात्र होइन कला वास्तुकलाका दुष्टिकोणले समेत देवलहाटका देवलहरू अत्यन्तै महत्वपूर्ण मानिन्छन् र त्यहाँ भएका देवलहरूकै कारणले उक्त ठाउँको नाम देवलहाट रहन गएको हो यो ठाउँ दशरथचन्द नगरपालिका वडा नम्बर ४ देवलहाटमा पर्दछ ।
देवलहरूको छेउमा कालभैरव मन्दिर समेत निर्माण गरिएको छ । पञ्चदेवलमा प्रत्येक साउन महिनामा दर्शन गर्नेहरूको घुईचो लाग्ने गर्दछ वि.स.२०३६साल शंकर आचार्य नरहरी योगी महाराज आउनु भएको हो ।
धार्मिक तथा पर्यटकीय क्षेत्र पञ्चदेवल शिव धाम सप्तदेवल मन्दिर बैतडी जिल्लामा पदेछ पञ्चदेवल शिव धाम सप्तदेवल मन्दिर दर्शन तथा पूजाआजा गरेमा मनोकामना पूरा हुने विश्वास रहि आएको छ ।
“पञ्चदेवल शिव धाम सप्तदेवल मन्दिर समिति अध्यक्ष तथा मन्दिर प्रचार प्रसार समिति अध्यक्ष उद्धव सिंह मार्कण्डको सहयोगमा उक्त समाचार सम्पादन गरिएको हो ।”
सिफारिस