का’ल देखी अहिले सम्म शिव’लि’ङ्ग’ला’ई किन पुजा आजा गरी मान्छन ? किन के का लागि पुजा गर्छन । अन्य धर्मका मानिसहरु आफ्ना साना—साना बच्चालाई भन्छन् कि हिन्दुहरु लिं ग’लाई पुजा गर्छन् । सबैलाई संस्कृतको ज्ञान पनि हुँदैंन ।आउनुस् यसको अर्थ जान्नुस् र भ्रमबाट बच्नुहोस्ःलिं’ग’को अर्थ संस्कृतमा चिन्ह प्रतीक हुन्छ । शिव’लिं’ग’को अर्थ शिवको प्रतीक भन्ने हुन्छ ।पुरुष लिं’ग’को अर्थ पुरुषको प्रतीक भन्ने हुन्छ । यसैगरी स्त्री’लिं गको अर्थ स्त्रीको प्रतीक भन्ने हुन्छ । र नपुसंक लिं’ग’को अर्थ न’पु’सं’कको प्रतीक भन्ने हुन्छ ।आखिर के हो त शिव लिं८ग ?शुन्य, आकाश, अनन्त, ब्रह्माण्ड र निराकार परमपुरुष भएकाले यसलाई लिं’ग भनिएको हो ।
स्कन्दपुराणमा आकाश स्वयंम लिं ग हो भनिएको छ । शिव लिं८ग वातावरणसहित घुमिरहेको धर्ति तथा सारा अनन्त ब्रह्माण्डको अक्ष धुरी नै लिं८ग हो ।शिव’लिं’ग’को अर्थ अनन्त हुन्छ । अर्थात यसको कुनै सुरुवात पनि हुन्न र अन्त पनि । शिव’लिं’ग’को अर्थ लिं८ग वा यो८नी होइन । वास्तवममा यस्तो ब्याख्या दिगभ्रमित गर्नका लागि अंग्रेजहरुले गरेका हुन् । हामीलाई नै थाहा छ, एउटा शब्दलाई भिन्नभिन्न भाषामा अलग—अलग अर्थ निकाल्न सकिन्छ ।त्यसैले शिव लिं गको अभिप्राय चिन्ह, निशानी, गुण, ब्यवहार वा प्रतीक हो ।
धर्ती यसको पिठ्यु र आधार हो । त्यसैले अनन्त शुन्यबाट पैदा हुन्छ, त्यसैमा विलय हुनाका कारण यसलाई लिंग तथा अन्य विभिन्न नामबाट समेत सम्बोधन गरिएको हो ।जस्तोः प्रकाश स्तम्भरलिंग, अग्नी स्तम्भरलिंग, उर्जा स्तम्भरलिंग आदि ।ब्रह्माण्डमा दुई चीज छन् उर्जा र पदार्थ । हाम्रो शरीर पदार्थबाट निर्मित हुन्छ भने आत्मा उर्जा हो ।यसै प्रकारले शिव पदार्थ र शक्ति उर्जाको प्रतीक बनेर शिव लिं गका रुपमा चिनिन्छ । ब्रह्माण्डमा उपस्थित सबै ठोस तथा उर्जा शिव लिं गमा निहित हुन्छ । वास्तवममा शिव लिं ग हाम्रो ब्रह्माण्डको आकृति हो ।
