मदन गिरी
महेन्द्रनगर ७ साउन । कञ्चनपुरस्थित महाकाली नदीमा नेपालले निर्माण गर्न लागेको चार लेन पुल आयोजनाको निर्माण कार्य सुस्त गतिमा भईरहेको पाईएको छ ।
सन् २०१७ अगस्तबाट निर्माण कार्य सुरु भएको चार लेन पुल आयोजनाको हालसम्ममा ३५ प्रतिशत मात्रै निर्माण कार्य सम्पन्न भएको छ । महाकाली पुल आयोजनाका ईन्जिनियर शुलभ न्यौपानेले गत आर्थिक वर्ष २०७५÷७६ सम्ममा आयोजनाको ३५ प्रतिशत भौतिक प्रगती भएको बताए ।
उनका अनुसार उनका अनुसार अहिले आठ सय मिटर लामो मुख्य पुल निर्माण कार्य अन्र्तगत १७ वटा पिलर निर्माण भईसकेका छन् । भने चार सय आठ वटा पाईल रहने उक्त पुलमा दुई सय १५ पाईल राखिसकिएको छन । त्यस्तै पुल आयोजन अन्र्तगत निर्माण हुन लागेका गड्डाचौकी र भुजेला पुलको निर्माण कार्य अन्तिम चरणमा रहेकोे ईन्जिनियर न्यौपानेको भनाई छ ।
गड्डाचौकी देखि महाकाली पुलसम्म निर्माण गरिने ८.५ किलोमिटर सडकको वेस तयार भईरहेको आयोजनाले जनाएको छ । त्यस्तै नदी कटानी नियन्त्रणका लागि माहाकाली नगरपालिका क्षेत्रमा निर्माण गरिने तनि वटा स्र्पस तयार भईसकेका छन भने भीमदत्त नगरपालिका क्षेत्रमा पर्ने चार स्पर्षमा दुई वटाको निर्माण कार्य सम्पन्न भई सकेको छ । पुल आयोजनाका छिटफुल निर्माण कार्य सम्पन्न हुने अवस्थामा भएपनि समग्र आयोजनाको भौतिक प्रगति न्यून रहेको ईन्जिनियर न्यौपानेले स्वीकार गरे ।
‘पुल आयोजना अन्र्तगत पर्ने पुल, नदी नियन्त्रणका लागि स्पर्ष लगायत सडक निर्माण कार्य जारी तर समग्र भौतिक प्रगति कम देखिन्छ, त्यसैले आयोजनाको नौ महिना म्याद थप भईसकेको छ’ । उनले भने । सन २०२० सेप्टेम्बरसम्म आयोजनाको निर्माण कार्य लक्ष्य पुरा नहुने भएपछि विभागले नौ महिना म्याद थप गरेको छ । दोस्रो पटक थप गरिएको म्याद अनुसार सन् २०२१ जुनसम्ममा आयोजनाले पुल निर्माण गरि सक्नु पर्ने छ ।
नेपाली कम्पनी कुमार श्रेष्ठ र सिएफईसी चिनियाँ कम्पनिले संयुक्त रुपमा निर्माण गरिरहेको उक्त चार लेन पुल आयोजना निर्माणका लागि तीन अर्व २९ करोडमा ठेक्का सम्झौता भएको छ ।
मुख्य पुलको निर्माण कार्य रोकीयो
महाकाली पुल आयोजना अन्र्तगत बन्न लागेको मुख्य चारलेन पुलको निर्माण कार्य रोकीएको छ । वर्षात सुरु भएसँगै काम गर्ने वातावरण प्रतिकुल भएको भन्दैँ आयोजनाले पुल निर्माण कार्य रोकेको जनाएको छ ।
आयोजनका ईन्जिनियर न्यौपानेले वर्षातको समयमा नदीको बहाव अत्यधिक हुने भएकाले नदी क्षेत्रको निर्माण कार्य रोकेको बताए । उनका अनुसार आयोजनाको मुख्य आड सय मिटर पुलको निर्माण रोकएिको हो ।
भारतको मनोमानिले पुलको निर्माण कार्य प्रभावित
महाकाली नदीमा नेपालले निर्माण गर्न लागेको चार लेन पुल भारतको मनोमानिका कारण प्रभावित बनेको छ ।
भारतले बनबासा ब्यारेजबाट बिना सुचना मनोमानि किसिमले पानि छोड्ने गरेकाले पुल निर्माणमा समस्या आईरहेको छ ।
भारतले शारदा ब्यारेजबाट बिना सुचना पानि छोडे गरेको पाईएको छ । बिना सुचना ब्यारेजको पानि छोड्दा पुल निर्माणम समस्या हुने गरेको महाकाली चार लेन पुल आयोजनाले जनाएको छ ।
आयोजनाका ईन्जिनियर न्यौपानेले भारतले पनि छोड्दा नदीका पानिको बहाव बढ्ने भएकोले काम गर्न गर्न समस्या हुने गरेको बताए । शारदा नहरमा पानि नियन्त्रण गर्न शारदा ब्यारेजको हैड वक्र्सले महाकाली पुल आयोजना जतिबेला पनि छोड्नु पर्ने भएकाले सचेत रहन पत्राचार गरेको छ । भारतको सो रवैयाले पुल निर्माण कार्य प्रभावित बन्न थालेको हो ।
विनियोजित बजेट सकियो २० करोड थप
महाकाली पुल आयोजना अन्र्तग गत आर्थिक वर्षमा विनियोजित सबै बजेट सकिको छ । आर्थिक वर्ष २०७५÷७६ मा पुल आयोजनाका लागि ६९करोड पुजीगत बजेट बिनियोजन गरिएको थियो । आयोजनाका नासु प्रताप चन्दले आयोजनाको सबै विनियोजित बजेट खर्च भएको बताए । उनका अनुसार विनियोजित बजेट सकिएपछि आयोजनाले २० करोड रुपयाँ थप बजेट माग गरेको थियो । बजेट मागपछि गत जेठमा विभागबाट आयोजनालाई उक्त बजेट प्राप्त भएको उनको भनाई छ । त्यस्तै मुआब्जाका लागि विनियोजित बजेट भने तीन करोड बाँकी रहेको उनको भनाई छ । ‘मुआब्जाका लागि विनियोजित बजेट २० करोड बजेटमा तीन करोड बाँकी छ, उक्त रमक ३÷४ जग्गा धनीको घरायसी विवादका कारण खर्च हुने सकेन’ उनले भने ।
मुआब्जा वितरण अन्तिम चरणमा
महाकाली पुल आयोजनाले अतिक्रमीत जग्गाको मुआब्जा विरतण अन्तिम चरणमा रहेको जनाएको छ । करिब आधा हेक्टर जग्गा अतिक्रमण गरेको आयोजनाले अधिकांश जग्गा धनिलाई मुआब्जा वितरण गरि सकेको छ । आयोजना कार्यायलका नासु प्रताप चन्दले तीन सय परिवारलाई मुआब्जा वितरण गरिसकेको बताए ।
